Στο Δημαρχείο Μυτιλήνης θα γίνει ο πρώτος πολιτικός γάμος μεταξύ προσφύγων με απόφαση του Ειρηνοδικείου Μυτιλήνης που διευκόλυνε τους δύο Σύρους να παντρευτούν και «κανονικά» μετά τον θρησκευτικό γάμο, ο οποίος όμως δεν έχει νομική ισχύ. «Είναι ο πρώτος γάμος μεταξύ προσφύγων στην ελληνική έννομη τάξη», ανέφερε στην εφημερίδα μας ο δικηγόρος και νέος διευθυντής της Οργάνωσης HIAS Ελλάδος Βασίλης Κερασιώτης.
Η 20χρονη Α.Α. είναι υπήκοος Συρίας, γεννηθείσα στην πόλη Ζαμπάρι της Συρίας. Στη Λέσβο έφτασε στις 27-12- 2016 μαζί με την οικογένειά της, καθώς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα καταγωγής τους λόγω της πολυετούς εμφύλιας πολεμικής σύρραξης που ταλανίζει τη χώρα. Το αίτημά της για χορήγηση ασύλου εξετάστηκε από τις αρμόδιες αρχές στις 13-03-2017 και εκκρεμεί ακόμη η έκδοση απόφασης. Διαμένει δε τους τελευταίους μήνες σε ISOBOX που τους παραχωρήθηκε στο Κέντρο Φιλοξενίας του Καρά Τεπέ. Εκεί γνωρίστηκε και συνδέθηκε συναισθηματικά με τον συμπατριώτη Β.Η., αναγνωρισμένο πρόσφυγα, με τον οποίο σύναψαν γάμο, σύμφωνα με τα έθιμα της χώρας καταγωγής τους, με τον οποίο και συμβιώνει και κυοφορεί το τέκνο τους.
Περαιτέρω, αποδείχτηκε ότι η αιτούσα υπέβαλε μαζί με τον αρραβωνιαστικό της στο αρμόδιο τμήμα του Δήμου Λέσβου αίτηση προκειμένου να τους χορηγηθεί άδεια για την τέλεση πολιτικού γάμου. Ωστόσο, παρότι στον αρραβωνιαστικό της δόθηκε η απαιτούμενη άδεια γάμου, στην ίδια γνωστοποίησαν ότι δεν δύνανται να της χορηγήσουν άδεια γάμου, διότι δεν προσκόμισε: α) απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως και β) βεβαίωση από την οικεία προξενική αρχή ή άλλη αρμόδια αρχή της χώρας καταγωγής της περί μη κωλύματος τέλεσης γάμου. Ωστόσο, σύμφωνα με τον δικηγόρο της αιτούσας -άποψη που υιοθέτησε και το Ειρηνοδικείο-, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης που επικρατεί στη Συρία και την αναστολή λειτουργίας των Προξενικών Αρχών στην Ελλάδα, η 20χρονη αδυνατεί να προσκομίσει τα ανωτέρω έγγραφα, ενώ «με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας καθίσταται κατανοητό ότι ένα άτομο που εγκαταλείπει τη χώρα καταγωγής του λόγω εμπόλεμης κατάστασης είναι αδύνατο να φέρει μαζί του τέτοιου είδους έγγραφα».
Επιβάλλεται ευελιξία
Εξάλλου, η 20χρονη προσκόμισε Δελτίο της Προσωπικής της Ταυτότητας, εκδόσεως της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας, ενώ συμπεριλαμβάνεται και ως προστατευόμενο μέλος στο βιβλιάριο υγείας του πατέρα της, από το οποίο τεκμαίρεται η μη τέλεση γάμου στη χώρα καταγωγής της. Ως εκ τούτου, τονίζει η απόφαση, «η απαίτηση εκ μέρους των διοικητικών αρχών και υπηρεσιών της χώρας για την προσκόμιση πιστοποιητικού αγαμίας από την οικεία προξενική αρχή ή έτερη αρμόδια αρχή του κράτους της ιθαγένειας του αλλοδαπού περί ανυπαρξίας κωλύματος τέλεσης γάμου, αν και προβλέπεται από τον νόμο, πρέπει ωστόσο να υποχωρεί σε κάθε περίπτωση που η προσκόμιση του οικείου πιστοποιητικού καθίσταται ανέφικτη, όπως στην περίπτωση των πολιτικών προσφύγων και των εξομοιούμενων προς αυτούς αιτούντων άσυλο, των οποίων οι σχέσεις με το κράτος της ιθαγένειάς τους έχουν κατά τεκμήριο διαρραγεί ανεπανόρθωτα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει η Ελληνική Πολιτεία, μέσω των δημόσιων και διοικητικών αρχών και υπηρεσιών της, να επιδείξει όχι απλώς ανοχή, αλλά ιδίως ευελιξία και ευρύτητα πνεύματος και επιλογών, πρέπει δε να υπερισχύσει έναντι της ασφάλειας του ελληνικού οικογενειακού δικαίου, το οποίο προστατεύεται τόσο αστικώς (ακύρωση γάμου κατ’ άρθρα 1372 επ. ΑΚ), όσο και ποινικώς (άρθρο 356 ως ποινική κύρωση της διγαμίας), η υποχρέωση του κράτους περί προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσφύγων, οι οποίοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εισφέρουν, αντί του ως άνω πιστοποιητικού αγαμίας, το οποίο αδυνατούν πραγματικά να προσκομίσουν, μια απλή υπεύθυνη δήλωση περί ανυπαρξίας στο πρόσωπό τους οποιουδήποτε κωλύματος γάμου, προκειμένου να μην παρακωλύεται γι’ αυτούς οριστικώς η δυνατότητα τέλεσης γάμου και δημιουργίας οικογένειας στη χώρα μας (βλ. και ΜονΠρωτΚω 390/2013)».
Ο κ. Κερασιώτης κατέληξε: «Τα ελληνικά δικαστήρια έδειξαν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθεί η διοίκηση, ερμηνεύοντας στην πράξη θεμελιώδη δικαιώματα, όπως του γάμου και της δημιουργίας οικογένειας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό που αυτό συνέβη στο νησί της Λέσβου, το οποίο έχει κάνει τόσα πολλά για το προσφυγικό».